Yeşil Pasaport: Kimlere Verilir? Şartları ve Ücreti

Yeşil pasaport, Türkiye’de özel bir statüye sahip olan ve sahiplerine bir dizi ayrıcalık sunan özel bir pasaport türüdür. Bu yazımızda yeşil pasaport nasıl alınır, şartları, ücretleri ve süreçler hakkında detaylı bilgilere yer vereceğiz.

Yeşil Pasaport Nedir?

Hususi pasaport, Türkiye’de devlet görevlilerine verilen ve belirli kriterleri karşılayan aile üyelerine de 5 yıllık bir süre boyunca geçerli olan özel bir pasaport türüdür. Yeşil renkte olması nedeniyle sıklıkla “yeşil pasaport” olarak adlandırılan bu özel pasaport, bir dizi avantaj sunar.

Hususi pasaport sahipleri, birçok ülkeye belirli bir süre için vize gereksinimi olmadan seyahat edebilirler. Bu, uçak bileti alırken veya check-in işlemlerinde karmaşık prosedürlere gerek duymadan kolayca seyahat etmelerine olanak tanır.

Dolaşım Gücü Var Mı?

Dünyada toplam 195/6 ülke bulunsa da (bazı ülkeler bazılarını tanımamaktadır), hususi pasaport sahiplerinin vizesiz, kapıda veya online vize ile kolayca seyahat edebildiği ülke sayısı oldukça etkileyici bir rakam olan 160 ülkedir. Bu, dünya genelinde nadir bulunan güçlü pasaportlardan biridir.

Karşılaştırma yapacak olursak, bordo pasaport sahipleri 102 ülkeye, Amerikan pasaport sahipleri 174 ülkeye, Rus pasaport sahipleri 105 ülkeye, İsrail pasaport sahipleri 147 ülkeye ve Çin pasaport sahipleri ise sadece 52 ülkeye vizesiz seyahat avantajı elde edebilirler. Hususi pasaportun sunduğu bu geniş seyahat imkanı gerçekten dikkate değerdir.

Yeşil Pasaport Hakkı Kimlere Verilir?

Yeşil pasaport, Türkiye’de belirli koşulları karşılayan bir dizi kişi ve meslek grubuna verilen özel bir pasaport türüdür. Bu özel pasaportun hak sahipleri ve koşulları şu şekildedir:

Devlet Memurları (1., 2. ve 3. Derece)	Devlet memurları, belli bir kıdeme erişmek zorundadırlar. Kıdemin derece ve kademe olarak hesaplandığı bu sistemde, en yüksek derece 1, en düşük derece ise 13’tür. Başlangıç derecesi, kişinin askerlik durumu, eğitim süresi gibi faktörlere göre değişir. Örneğin, lisans mezunları 9/1 derecesiyle işe başlarlar ve her yıl 1 kıdem ilerlerler. 1., 2. ve 3. derece kadrolu memurlar, hususi pasaport başvurusu yapabilirler.
TBMM Eski Üyeleri	Görev sürelerini tamamlayan milletvekilleri, görev süreleri boyunca siyah pasaport kullanırlar ve görevlerini tamamladıktan sonra hususi pasaport almaya hak kazanırlar.
Eski Bakanlar	Görevleri sırasında siyah pasaport kullanan eski bakanlar, görevlerini tamamladıktan sonra yeşil pasaporta geçerler.
Diğer Kamu Görevlileri (1., 2. ve 3. Derece)	Devlet memuru ve kamu personeli arasındaki farkı açıklamak gerekirse, bu madde, kadrolu olmayan, ancak sözleşmeli olarak çalışan kamu personelini ifade eder. Bu personelden 1., 2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışanlar da hususi pasaport başvurusu yapabilirler.
Emekli ve Görevden Çekilen Memurlar ve Diğer Kamu Çalışanları (1., 2. ve 3. Derece)	Emekli olan veya görevden ayrılan kamu çalışanları, yeşil pasaport ayrıcalıklarını korurlar. Aynı şekilde görevlerinden kurum tarafından çekilirlerse de hususi pasaport haklarını sürdürürler.
Büyükşehir, İl ve İlçe Belediye Başkanları (Görevleri Süresince)	Bu belediye başkanları, görevleri süresince hususi pasaport sahibi olurlar.
Derece Kadro ile Emekli Olan Belediye Başkanları	Belediye başkanları, 1. derece kadro ile emekli olduklarında yeşil pasaport ayrıcalıklarını sürdürürler.
Devlet Sporcusu Ünvanını Taşıyan Atletler	Hangi spor branşı olursa olsun, devlet sporcusu ünvanı taşıyan sporculara hem aylık bağlanır hem de yeşil pasaport verilir.
Özelleştirilen Devlet Bankalarının Eski Çalışanları	Halk Bankası, Ziraat Bankası ve Emlak Bankası gibi özelleştirilen devlet bankalarında çalışmış olanlar, özelleştirme öncesinde yeşil pasaport haklarını elde edebilirler. Bu kişiler, kuruluş sermaye payının en az %51’inin devlete ait olduğu kamu kuruluşlarında çalışmalı, T.C. Emekli Sandığına bağlı olmalı ve kamu görevlisi olmalıdırlar.
Kadro Karşılığı Olmadan Çalışıp Emekli Kesintileri 1., 2. ve 3. Derece Üzerinden Yatırılan Çalışanlar ve Emekli Olan Sözleşmeli Devlet Memurları	Bu durumda çalışanlara hususi pasaport verilir.

Yeşil pasaport, bu çeşitli meslek gruplarına ve koşullara bağlı olarak farklı kişilere sunulan özel bir ayrıcalıktır. Her bir grup, kendi koşullarını karşılayarak hususi pasaportun avantajlarından yararlanabilir.

İhracat Yapan İş Adamları da Yeşil Pasaport Alabiliyor

Son 3 takvim yılı itibariyle, yıllık ihracatı 500 Bin doların üzerinde olan ihracatçılar da hususi pasaport almaya hak kazanıyorlar. Hatta, gelir arttıkça pasaport sayısı da artıyor. Buna göre ihracatçıların gelirine oranla alabilecekleri hususi pasaport sayısını aşağıdaki tabloda belirttik:

Yıllık Ortalama İhracat Tutarı	Yeşil Pasaport Adedi	Toplam İhracat Tutarı Aralığı
500 bin ile 10 milyon ABD Doları arası (10 milyon USD dahil)	1	Toplam İhracatın 1,5 Milyon ABD Doları ile 30 Milyon ABD Doları arasında olmalı
10 milyon ile 25 milyon ABD Doları arası (25 milyon USD dahil)	2	Toplam İhracatın 30,01 Milyon ABD Doları ile 75 Milyon ABD Doları arasında olmalı
25 – 50 milyon ABD Doları arası (50 milyon USD dahil)	3	Toplam İhracatın 75,01 Milyon ABD Doları ile 150 Milyon ABD Doları arasında olmalı
50 – 100 milyon ABD Doları arası (100 milyon USD dahil)	4	Toplam İhracatın 150,01 Milyon ABD Doları ile 300 Milyon ABD Doları arasında olmalı
100 milyon ABD Doları üzeri	5	Toplam İhracatın 300,01 Milyon ABD Dolarının üzerinde olmalı

Hususi damgalı pasaporta başvurmak için, Ekonomi Bakanlığı’nın Talep Formu ‘nu doldurup, üyesi olduğunuz İhracatçı Birliği’ne gitmelisiniz.

Yeşil Pasaport Hangi Aile Üyelerine Verilir?

Yeşil Pasaport sahibi olan kişiler, aile bireyleri için de Yeşil Pasaport hakkından yararlanma imkanına sahiptirler. İşte bu aile bireyleri ve onlar için gereken şartlar:

1. Eşler: Eşiniz, Yeşil Pasaport sahibiyseniz, eşinizin hiç pasaportu olmasa bile sizin sayenizde hususi Pasaport çıkarabilir.

2. 18 Yaş Altı Çocuklar: 18 yaş altı çocuklarınız Yeşil Pasaport hakkından faydalanabilirler.

3. 25 Yaşın Altındaki Çocuklar: 25 yaşın altındaki çocuklarınız, hak sahibi ebeveyn ile aynı evde yaşayan, evli olmayan, sigortalı iş sahibi olmayan (öğrenim nedeniyle yapılan kısa süreli stajlar sigortalı iş olarak kabul edilmez) ve öğrenimlerine devam eden (bu öğrencilik durumunu belgelemek gereklidir) çocuklarınız hususi Pasaport hakkından yararlanabilirler.

4. Engelli Çocuklar: Yaşı önemli olmaksızın zihinsel, ruhsal ya da bedensel engelli çocuklarınız, sizinle aynı evde yaşayan, bekar ve işsiz ise sizin hususi Pasaport hakkınızdan faydalanabilirler. Ancak, engellerini tam teşekküllü bir devlet hastanesinden aldıkları sağlık kurulu raporu ile belgelemeleri gerekmektedir.

Çocukların Kullanım Şartları

Çocuklar, öğrenimlerine devam ettikleri sürece 25 yaşına kadar pasaportlarını kullanabilirler. Ancak öğrenimleri sona erdiğinde bu durumu bildirmeli ve hususi Pasaportlarını iptal ettirmelidirler. Kız çocukları 25 yaşından önce evlenirlerse Yeşil Pasaport hakları sona erer.

Ebeveynlerinden Dolayı Yeşil Pasaport Sahibi Olan Çocuklar

Ebeveynlerinden dolayı Yeşil Pasaport sahibi olan çocuklar, ebeveynlerinin pasaport durumundan bağımsız olarak kendilerine Yeşil Pasaport çıkarabilirler.

Çalışmaya Başlayan Çocuklar

Ebeveynlerinden dolayı hususi Pasaport sahibi olan çocuk, çalışmaya başladığında ve Sosyal Güvenlik Kurumu üyeliği başladığında pasaportunu iade etmek zorundadır.

Başka Şehirde Eğitim Gören Öğrenciler

Ebeveynlerinden dolayı hususi Pasaport sahibi olan öğrenci, eğer ailesinden ayrı bir şehirde eğitim alıyorsa ve Yeşil Pasaportunun süresi dolmuşsa, bulunduğu şehirdeki nüfus müdürlüğünden randevu alarak kendisi başvuruda bulunabilir.

Yeşil Pasaportlu Ebeveynin Vefatı Durumunda

Vefat eden hususi Pasaport sahibi ebeveynin bağlanan emekli aylığı veya yetim maaşı, çocukların iş sahibi olarak değerlendirilmesine engel teşkil etmez. Yani, yukarıda belirtilen şartları karşılıyorsanız, yetim maaşı almanız Yeşil Pasaport hakkınızı etkilemez.

Yeşil Pasaport Nasıl Alınır?

Hususi pasaport başvurusunda bulunmak isteyen kişiler, gerekli belgeleri eksiksiz olarak tamamlayarak ve ödeme işlemlerini gerçekleştirerek il nüfus müdürlüklerine başvuruda bulunmalıdır. Yeşil pasaport başvurusu için randevu almak isteyenler, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü resmi internet sitesi üzerinden online olarak randevu taleplerini iletebilirler.

(Yeşil) Hususi Pasaport İçin Gerekli Evraklar

Hususi damgalı pasaport başvurusu yapmak isteyen bireylerin sunmaları gereken belgeler ve bilgiler şu şekildedir:

• T.C. Kimlik Kartı, Nüfus Cüzdanı veya Geçici Kimlik Belgesi: Kimlik belgesi olarak T.C. kimlik kartı, nüfus cüzdanı veya geçici kimlik belgesi sunulmalıdır.
• Son Altı Ayda Çekilmiş Bir Adet Biyometrik Fotoğraf: Başvuru sahiplerinin son altı ay içinde çekilmiş bir biyometrik fotoğrafını ibraz etmeleri gerekmektedir.
• Hususi Damgalı Pasaport Talep Formu: Çalışan kamu görevlileri, ihracatçılar ve avukatlar için düzenlenmiş olan hususi damgalı pasaport talep formu doldurulmalıdır.
• Emeklilik veya Çekilme Nedenleri İle Görevden Ayrılanlar İçin Belgeler: Emekli veya görevden çekilme nedenleri ile görevlerinden ayrılan kişiler, bu durumlarını gösteren bir defaya mahsus elektronik veya ıslak imzalı resmi yazı sunmalıdırlar. Bu belge, başvuru sahipleri tarafından son görev yaptıkları kurumlarından temin edilmelidir.
• Birinci Derece Kadro ile Emekli Olan Belediye Başkanları İçin Belgeler: Birinci derece kadro ile emekli olan belediye başkanları, durumlarını gösteren resmi bir yazı almalıdırlar. Bu yazı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’ndan temin edilmelidir.
• Muvafakatname (Yasal Temsilciler Başvuru Merkezinde Hazır Bulunmamaları Halinde): Yasal temsilciler başvuru merkezinde bulunmuyorlarsa, kısıtlı veya ergin olmayan kişiler için muvafakatname sunulmalıdır.
• Öğrenci Belgesi (Ebeveynlerinin Hakkından Dolayı Hususi Damgalı Pasaport Alacak Çocuklar İçin): Ebeveynlerinin hakkından dolayı hususi damgalı pasaport alacak çocuklar için öğrenci belgesi gerekebilir. Ancak sistemde öğrencilik durumu doğrulanabildiğinde belge talep edilmeyebilir. Ayrıca, ergin olmayan çocuklar için öğrenci olmamaları durumunda 18 yaşına kadar hususi damgalı pasaport verilir.
• Sağlık Kurulu Raporu (Engelli Ergin Çocuklar İçin): Ebeveynlerinin hakkından dolayı hususi damgalı pasaport alacak engelli ergin çocuklar için sağlık kurulu raporu sunulmalıdır.
• Eski Pasaport: Daha önceden alınmış ve iptali yapılmamış pasaportların başvuruda getirilmesi gerekmektedir.
• Başvuru Öncesinde Pasaport Defter Bedelinin Ödenmesi: Başvuru öncesinde pasaport defter bedelinin ödenmiş olması gerekmektedir. Ödeme bilgileri sisteme kaydedildiği için başvuru sırasında ayrıca makbuz veya dekont talep edilmemektedir. Ayrıca hususi damgalı pasaportlar harçtan muaftır.

Bu belgelerin tamamlanması, hususi pasaport başvurusunun sorunsuz bir şekilde işleme alınabilmesi için önemlidir.

Yeşil Pasaport Süresi Ne Kadardır?

Yeşil pasaportun süresi, bağlı olduğunuz kurumun amiri tarafından yapılan başvuru sonucunda İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu süre en az 6 aydan başlayarak en fazla 5 yıla kadar uzanabilir. Ancak, Mayıs 2022 itibariyle yeşil pasaportların geçerlilik süresi, yeni nesil yerli e-pasaportlarla uyumlu hale getirilerek 10 yıla çıkarılmıştır. Bu değişiklikle birlikte yeşil pasaport sahipleri daha uzun süreler boyunca seyahatlerini kolaylıkla gerçekleştirebilmektedirler.

Yeşil Pasaport Ücretleri 2023

Yeşil pasaport, adını dış kapak rengi olan yeşilden alır ve genellikle bu nedenle “yeşil pasaport” olarak bilinir. 2023 yılı itibariyle hususi pasaport almak için ödenmesi gereken ücret sadece 501 TL olan defter bedelinden ibarettir. Yeşil pasaport için harç bedeli ödenmesine gerek yoktur, bu nedenle harç bedelinden muaftır.

10 yıllık yeşil pasaport ücreti ne kadar?

Hususi pasaport almak isteyen kişiler, harç bedeli ödemeyeceği için 10 yıllık yeşil pasaport ücreti diğer pasaport fiyatlarına göre daha uygun olur. 2023 yılı itibariyle yeşil pasaport almak için ödenmesi gereken ücret sadece 501 TL olan defter bedelinden ibarettir.

Yeşil (Hususi) Pasaportun Avantajları

Yeşil pasaportun iki önemli avantajı bulunmaktadır:

1. Pasaport Harcından Muafiyet: Hususi pasaport sahipleri, pasaport harcı ve defter bedeli olmak üzere iki farklı ücret ödemek zorunda değillerdir. 2023 yılı için geçerli olan bedel sadece 501 TL’lik defter bedelidir. Bu, bordo pasaport sahipleri için geçerli olan ayrı bir harç ödemesi gerektirmez.
2. Vizesiz Giriş Avantajı: Hususi pasaport sahipleri, vizesiz gidilen Avrupa ülkeleri gibi birçok ülkeye vizesiz giriş yapabilme hakkına sahiptir. Bordo pasaport sahiplerinin vizesiz giremediği bazı ülkeler, yeşil pasaport sahiplerine vizesiz giriş imkanı sunar. Bu sayede yeşil pasaport sahipleri, vize alma zorunluluğu olmadan seyahat edebilirler. Hususi pasaport sahiplerinin vizesiz giriş yapabileceği ülke sayısı, bordo pasaport sahiplerine göre daha fazladır ve 160 ülkedir.

ÖNEMLİ!: Hususi pasaport sahipleri, vizesiz giriş yapacakları ülkelere seyahat etmek için pasaportlarının en az 3 ay daha geçerli olması gerektiğini unutmamalıdır. Bu gereklilik, seyahat edilecek ülkenin politikalarına göre değişebilir, bu nedenle seyahatten önce pasaportunuzun geçerlilik süresini kontrol etmek önemlidir.

Hususi Pasaport ile Vize Başvurusu

Yeşil Pasaport sahipleri, vize başvuruları yaparken ülkeye giriş için pasaportlarının en az 3 ay süreyle geçerli olması gerektiğini unutmamalıdır. Ancak bazı ülkeler, bu geçerlilik süresini daha da uzun bir süre olarak talep edebilirler. Örneğin, bazı ülkeler pasaportunuzun 6 ay veya daha fazla süreyle geçerli olmasını isteyebilirler.

Bu demek oluyor ki pasaportunuzun geçerlilik süresi, sadece ziyaretinizin tamamını kapsamakla kalmaz, aynı zamanda vize başvurunuzu yapmadan önce dikkate almanız gereken bir faktördür. Örnek olarak, 1 Ocak 2023 tarihinde bir Schengen ülkesine giriş yapacaksanız ve 20 Ocak’ta çıkış yapacaksanız, pasaportunuzun en az Nisan 2023 tarihine kadar geçerli olması gerektiğini göz önünde bulundurmalısınız. Bu nedenle, vize başvurunuzu planladığınız seyahatten önce yeterli süre önce tamamlamanız önemli.

Bazı devletlerin ülkeye girişte resmi pasaportlarda aradığı minimum geçerlilik süreleri var. Bunu öğrenmek için tıklayın.