Like Satın Almak: Bir Narsizm Örneği

Narsizm şekil değiştirdi!

Dünyanın hızla geliştiği ve teknolojinin daha hızlı adımlarla ilerlediği günümüz dünyasında, hayatımıza çok çeşitli yenilikler geldi. Bunlardan birisi, son yüzyılın en büyük buluşlarından biri olan sosyal medyadır. Bununla birlikte alışveriş alışkanlıklarımız da artık değişti. Bugünlerde marketten çikolata alır gibi beğeni satın alıyoruz. Çünkü en fazla beğenilen biz olmalıyız.

Öyle olmasa bile ‘’öyleymiş gibi’’ görünmeliyiz. Ancak farkında olmadan kendimizi tehlikeli bir kişilik bozukluğunun pençesine bırakıyoruz. Narsizim! Sosyal medya mecralarında beğeni/like satın almak aslında bir Narsizim belirtisi. Bunu biz değil, yapılan araştırmalar söylüyor.

Like Satın Almak Geçici Ego Tatmini Sağlıyor

Web 2.0 döneminin başlamasıyla internetle daha yakından tanışan bir nesil olarak, karşımıza çıkan ilk sosyal medya örnekleri, bir nevi dünyayı tam anlamıyla avuçlarımızın arasına sığdırabilen coğrafi keşif niteliği taşıyor. Bununla birlikte Web 2.0’ın sunduğu süreç ve hızla gelişen, çeşitlenen sosyal medya platformları, kullanıcılara sunduğu mikro blogların yerini kendi profillerini oluşturarak mevcut hayatlarının birer yansıması görevini görecek yeni oluşumlara dönüştü.

Yeni nesil sosyal medya ürünleri sayesinde mevcut hayatımızı dijital dünyaya nasıl yansıtabileceğimizi kontrol edebiliyoruz. Sosyal medyada fotoğraflar, hobiler ve ilgi alanlarımızla, dinlediğimiz şarkıları bile paylaşma imkânı bulduk. Sosyal etkileşim servisleri, her ne kadar öncelikli olarak kullanıcıların çevrimiçi sosyal topluluklar içerisinde birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlamayı amaçladıklarını söylese de bu oluşumlar çok başka bir yönde şekillenmeye başladı. Burası artık kişisel paylaşım blogları değil, kocaman bir Pazar haline geldi.

Peki, biz bu pazarın neresindeyiz? Tabi ki tüketici kısmında. Normal Pazarlama süreçlerinden farklı olarak biz burada aynı zamanda üreticiyiz. Yani kendi içeriklerimizi üretip, bunları milyonlarla paylaşabiliyoruz. Ancak bu durum bizi bilinçsizce davranmaya itiyor. Her geçen gün biraz daha beğenilme, takip edilme ve haz odaklı yaşıyoruz.

Bu noktada sosyal medya için etkileşim ürünleri satan online siteler dikkatimizi çekiyor. Kimsecikler duymadan, bu sitelerden like satın almak, takipçi veya yorum satın almak gibi alışveriş hareketlerimiz oluyor. Peki, bu hareketler bizi nereye sürüklüyor? Daha fazla beğenilme arzumuz bir yerde bitecek mi, yoksa bir sonraki nesile bizden daha narsist bireyler olma özelliğini taşımaları gibi bir miras mı bırakacağız?

Narsizm Nerede Devreye Giriyor?

Narsizm en geniş tanımıyla kendini aşırı önemseme, başkalarını yok sayma ve bu nedenle de kişilerarası ilişkilerde sorunlar yaşama şeklinde kendini göstermektedir. Çağın imkânları ve getirileri ile birçok insan kendini daha fazla ön plana çıkarma gayreti içine girmiştir.

Bu doğrultuda, sosyal medyada dikkat çeken profilin daha çok tıklandığı ve daha çok kişi tarafından takip edildiği varsayımı üzerinden hareket edersek, narsist bireylerin kendilerine olan hayranlıkları karşısında sürekli bir dikkat çekme gayretinde olacakları eylemleri artar. Doğal olarak sosyal medya gündelik hayatta narsizm yanlarını ortaya çıkaramamış ya da yeterince ilgi çekememiş insanlar için birer hazinedir.

Dikkat çekme eylemlerinin en önemli unsuru ise narsistlerin kendini tatmini ile doğrudan ilişkili olan beğenilme arzusunun temsilidir. Birçok profesyonel markanın ve popüler isminde sıkça kullandığı bilinen “like satın alma” yani “beğeni satın alma” sorunu, bu ilgi çekme yarışında narsistik krizi artırmada çok önemli bir rol oynamaktadır. 

İlgi çekme arzusunu fırsata çeviren bazı sosyal medya siteleri, premium gibi özel profiller ile üyelerine daha da dikkat çekme fırsatı sunuyor. Kullanıcılar ise bu fırsatın kendi narsizm krizine yeni bir ivme kazandırdığını fark edemiyor. İstediği dikkat çekme eşiğini elde etmekte zorlanan veya bu konuda tatminsizlik yaşayan birçok sosyal medya kullanıcısı, sahte profiller açarak kendi paylaşımlarına beğeni yapmaktadır.

Her geçen gün artan sahte beğeniler ise narsizm egolarını kabartıyor. Dolayısıyla insanları sahteliğe daha çok alıştırıyor. Bunun bir sonucu olarak, sahteliğe alışan insan içgüdüsünün yalan ve hilekârlığa olan yaklaşımı da artmaktadır.

Kaynak: Vikipedi

İlginizi çekebilir: ”Hogwarts Legacy İnceleme”